วิชา การจัดประสบการณ์วิทยาศาสตร์ศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
Science Experiences Management for Early Childhood
Science Experiences Management for Early Childhood
อาจารย์ผู้สอน อาจารย์จินตนา สุขสำราญ
วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2557
เวลาเรียน 08.30 - 12.20 น.
เวลาเข้าเรียน 08.30 น.
เวลาเข้าสอน 08.30 น. เวลาเลิกเรียน 12.20 น.
กิจกรรมในวันนี้
บทความทางวิทยาศาสตร์
บทความที่ 1 เรื่องสอนลูกเรื่องปรากฎการณ์ทางธรรมชาติ
ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติสำคัญกับเด็กคือเกิดผลกระทบกับเด็ก
ดังนั้นการที่เด็กเรียนรู้เื่องปรากฏการณ์ทางธรรมชาติจะทำให้เด็กรู้จัก
อนุรักษ์ธรรมชาติและรักษาสมดุลทางธรรมชาติให้สมบูรณ์ และทำให้
เด็กได้ฝึกฝนทักษะการสังเกต ( observation ) การอธิบาย ( explain )
การเปรียบเทียบ ( compare ) การปฏิบัติ ( parctice )
บทความที่ 2 เรื่องวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย
เด็กชอบใช้คำถามเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัว เช่น ดิน ( soil )
หิน ( stone ) อากาศ ( climate ) การแก้ไขปัญหาต้องใช้กระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์ การสังเกต การจำแนก เรียงลำดับ การวัด การคาดคะเน
ขอบเขตของการเรียนสามารถจัดกลุ่มได้ 4 กลุ่มตามหลักสูตร
วันนี้อาจารย์ได้ให้ฟังเพลงที่เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ซึ่งสรุปได้ว่าเนื้อเพลง
เกี่ยวกับการคิด การทดลอง การพิสูจน์ เพื่อรับรู้ความจริงถ้าอยากให้เกิดทักษะ
ต้องลงมือกระทำจริง
ความลับของแสง
แสงเป็นคลื่นชนิดหนึ่งที่สั้นมากแต่เคลื่อนที่ได้เร็วมาก 300,000 กม./วินาที
ถ้าเราสามารถวิ่งได้เร็วเท่าแสงเราสามารถวิ่งรอบโลกได้ 7 รอบ ภายใน 1 วินาที
ที่เราสามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้ไม่ใช่เพราะแสงส่องลงมาโดนวัตถุแต่เพียง
อย่างเดียวแต่แสงต้องสะท้อนกับวุตถุนั้นเข้าสู่ตาของเราด้วยเราถึงจะมองเห็น
วัตถุนั้นเท่ากับว่าตาของเราก็คือจอสำหรับรับแสงที่สะท้อนมาจากวัตถุนั่นเอง
คุณสมบัติของแสง
1.แสงเดินทางเป็นเส้นตรงอย่างเดียวไม่มีการเปลี่ยนทิศทาง ในโลกนี้
มีวัตถุอยู่ 3 แบบ คือ วัตถุโปร่งแสง วัตถุโปร่งใส และวัตถุทึบแสง
วัตถุโปรงแสง แสงจะทะลุได้แค่บางส่วนทำให้มองวัตถุไม่ค่อยชัดเจน
แต่วัตถุโปร่งใสแสงสามารถผ่านไปได้ทั้งหมดทำให้เราสามารถมองเห็นวัตถุ
นั้นได้ชัดเจน ส่วนวัตถุทึบแสงจะดูดกลืนแสงบางส่วนไว้แล้วก็จะสะท้อนแสงส่วน
ที่เหลือเข้าสู่ตาของเราซึ่งเป็นวัตถุส่วนใหญ่ที่อยู่บนโลก เช่น ไม้ หิน เหล็ก
2.การสะท้อนของแสง เมื่อแสงสะท้อนจากวัตถุต้องพุ่งไปยังทิศทางตรงกัน
ข้ามกับทิศทางของแสงที่ส่องลงมาตลอด เพราะลำแสงที่สัมผัสกับพื้นผิวของ
วัตถุแล้วสะท้อนกลับนั้นจะเป็นมุมที่เท่ากันกับลำแสงที่ส่องลงมาเสมอ
การสะท้อนของแสงนอกจากจะทำให้เรามองเห็นสิ่งต่าง ๆ แล้วการสะท้อนแสงยัง
สามารถนำมามองหาวัตถุที่ไม่สามารถมองเห็นในที่สูง ๆ ได้เพราะแสงสะท้อนจาก
กระจกทั้งสองบานมาเข้าสู่ตาเราทำให้เรามองเห็นของที่อยู่สูง ๆ ได้นั่นเอง
หลักการหักเหของแสง
แสงเดินทางผ่านวัตถุหรือตัวกลางคนละชนิดกันเลยทำให้เกิดการหักเหของ
แสง การหักเหของแสงสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการประดิษฐ์เลนส์ที่ถูกทำหน้า
ผิวหน้าโค้งนูนขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ในการขยายภาพและยังใช้ในการรวมเส้นทางเดิน
ของแสงได้ด้วยเสนส์นูน นอกจากจะรวมแสงได้แล้วยังสามารถจุดไฟได้ด้วย
เพราะเมื่อเลนส์นูนรวมแสงเป็นจุดเดียวกันแล้วความร้อนที่มาจากแสงก็จะรวมเป็น
จุดเดียวกันด้วยซึ่งความร้อนนั้นก็มากพอที่จะเผาไหม้กระดาษได้
การหักเหของแสงนอกจากจะทำให้เรามองเห็นได้ชัดเจนขึ้นแล้วยังทำให้เรา
ได้เห็นวิวและสีสันสวย ๆ ได้ เช่น หังจากฝนตกเราจะเห็นรุ้งกินน้ำบนท้องฟ้าซึ่ง
รุ้งกินน้ำนั้นก็เกิดจาการหักเหของแสง ปกติแล้วแสงสีขาวที่เราเห็นกันจะประกอบด้วย
สีต่าง ๆ ถึง 7 สี คือ สีม่วง สีคราม สีน้ำเงิน สีเขียว สีเหลือง สีแสด สีแดง
เมื่อรวมกันแล้วก็จะกลายเป็นสีขาว แต่หลังจากฝนตกใหม่ ๆ จะมีละอองน้ำในอากาศ
เมื่อแสงผ่านละอองน้ำเหล่านั้นก็จะเกิดการหักเหของแสงและสีต่าง ๆ ในแสงจะมี
ความเร็วในการเคลื่อนที่ไม่เท่ากัน ดังนั้นเมื่อมันส่องผ่านละอองน้ำจำนวนมากใน
อากาศจึงเกิดการหักเห ผลที่ตามมา คือ แสงสีขาวจะแยกตัวเป็นสีเดิมของมัน
ทั้ง 7 สีที่เรียกว่า แถบสเปกตรัมของแสง แสงทั้ง 7 สีเมื่อรวมตัวเข้าด้วยกัน
แล้วจะกลายเป็นสีขาว แสงสีต่าง ๆ ก็เป็นตัวกลางสำคัญที่ทำให้เรามองเห็น
วัตถุมีแสงสีต่าง ๆ ด้วย เพราะวัตถุต่างมีสีในตัวของมัน ดังนั้นวัตถุแต่ละชนิด
ก็จะมีความสามารถในการสะท้อนแสงและการดูดกลืนแสงสีได้แตกต่างกัน
เมื่อมีแสงมาตกกระทบวัตถุก็จะดูดกลืนแสงสีบางสีเอาไว้และสะท้อนแสงสีที่เป็นแสง
สีเดียวกันกับวัตถุออกมา เช่น ใบไม้จะดูดกลืนแสงสีอื่นเอาไว้แล้วสะท้อนแสงที่เป็น
สีเดียวกันกับวุตถุ คือ สีเขียวออกมาทำให้เราเห็นใบไม้เป็นสีเขียว
เงาก็เกิดจากแสงซึ่งจะเกิดจากแสงที่เดินทางเป็นเส้นตรงไปเรื่อย ๆ เมื่อมี
วัตถุเข้ามาขวางทางเดินของแสงไว้พื้นที่ด้านหน้าของวัตถุก็จะดูดกลืนและสะท้อนแสง
บางส่วนออกมาแต่พื้นที่่ด้านหลังของวัตถุนั้นแสงส่องไปไม่ถึงเลยไม่มีการสะท้อนแสง
เกิดขึ้นจึงเกิดเป็นพื้นที่สีดำ และพื้นที่สีดำนี้ที่เราเรียกว่า "เงา" ถ้าเราฉายแสงไปที่
วัตถุหลาย ๆ ทางก็จะทำให้เกิดเงาของวัตถุขึ้นหลาย ๆ ด้าน
การนำไปประยุกต์ใช้
- ทำให้เรารู้จักการเกิดแสงและเรียนรู้ในเรื่องของการหักเหของแสงเพิ่มมากขึ้น เรา
สามารถนำความรู้ที่ได้รับนี้ไปอธิบายให้เด็กเข้าใจได้ง่ายขึ้น รวมทั้งสามารถนำการ
ทดลองง่าย ๆ ที่ได้ดูไปจัดกิจกรรมเพิ่มเติมให้เด็กได้อีกกด้วย
ประเมินตนเอง
- วันนี้แต่งกายเรียบร้อยถูกระเบียบของมหาวิทยาลัยและตั้งใจเรียนในห้องเป็นอย่าง
มากสามารถสรุปบทความของเพื่อนที่ออกมานำเสนอได้
ประเมินเพื่อน
- วันนี้เพื่อน ๆ ตั้งใจเรียนดีช่วยกันตอบคำถามภายในชั้นเรียนเป็นอย่างดี แต่งกาย
ถูกระเบียบเรียบร้อยดีมาก
ประเมินอาจารย์
- วันนี้อาจารย์แต่งกายสะอาดน่ามอง มีการอธิบายและยกตัวอย่างในเรื่องที่อาจารย์
อธิบายทำให้เข้าใจง่ายขึ้น และมีการนำวีดีโอมาใช้ในการเรียนการสอนทำให้ได้รับ
ความรู้เพิ่มเติมมากยิ่งขึ้น
ถ้าเราสามารถวิ่งได้เร็วเท่าแสงเราสามารถวิ่งรอบโลกได้ 7 รอบ ภายใน 1 วินาที
ที่เราสามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้ไม่ใช่เพราะแสงส่องลงมาโดนวัตถุแต่เพียง
อย่างเดียวแต่แสงต้องสะท้อนกับวุตถุนั้นเข้าสู่ตาของเราด้วยเราถึงจะมองเห็น
วัตถุนั้นเท่ากับว่าตาของเราก็คือจอสำหรับรับแสงที่สะท้อนมาจากวัตถุนั่นเอง
คุณสมบัติของแสง
1.แสงเดินทางเป็นเส้นตรงอย่างเดียวไม่มีการเปลี่ยนทิศทาง ในโลกนี้
มีวัตถุอยู่ 3 แบบ คือ วัตถุโปร่งแสง วัตถุโปร่งใส และวัตถุทึบแสง
วัตถุโปรงแสง แสงจะทะลุได้แค่บางส่วนทำให้มองวัตถุไม่ค่อยชัดเจน
แต่วัตถุโปร่งใสแสงสามารถผ่านไปได้ทั้งหมดทำให้เราสามารถมองเห็นวัตถุ
นั้นได้ชัดเจน ส่วนวัตถุทึบแสงจะดูดกลืนแสงบางส่วนไว้แล้วก็จะสะท้อนแสงส่วน
ที่เหลือเข้าสู่ตาของเราซึ่งเป็นวัตถุส่วนใหญ่ที่อยู่บนโลก เช่น ไม้ หิน เหล็ก
2.การสะท้อนของแสง เมื่อแสงสะท้อนจากวัตถุต้องพุ่งไปยังทิศทางตรงกัน
ข้ามกับทิศทางของแสงที่ส่องลงมาตลอด เพราะลำแสงที่สัมผัสกับพื้นผิวของ
วัตถุแล้วสะท้อนกลับนั้นจะเป็นมุมที่เท่ากันกับลำแสงที่ส่องลงมาเสมอ
การสะท้อนของแสงนอกจากจะทำให้เรามองเห็นสิ่งต่าง ๆ แล้วการสะท้อนแสงยัง
สามารถนำมามองหาวัตถุที่ไม่สามารถมองเห็นในที่สูง ๆ ได้เพราะแสงสะท้อนจาก
กระจกทั้งสองบานมาเข้าสู่ตาเราทำให้เรามองเห็นของที่อยู่สูง ๆ ได้นั่นเอง
หลักการหักเหของแสง
แสงเดินทางผ่านวัตถุหรือตัวกลางคนละชนิดกันเลยทำให้เกิดการหักเหของ
แสง การหักเหของแสงสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการประดิษฐ์เลนส์ที่ถูกทำหน้า
ผิวหน้าโค้งนูนขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ในการขยายภาพและยังใช้ในการรวมเส้นทางเดิน
ของแสงได้ด้วยเสนส์นูน นอกจากจะรวมแสงได้แล้วยังสามารถจุดไฟได้ด้วย
เพราะเมื่อเลนส์นูนรวมแสงเป็นจุดเดียวกันแล้วความร้อนที่มาจากแสงก็จะรวมเป็น
จุดเดียวกันด้วยซึ่งความร้อนนั้นก็มากพอที่จะเผาไหม้กระดาษได้
การหักเหของแสงนอกจากจะทำให้เรามองเห็นได้ชัดเจนขึ้นแล้วยังทำให้เรา
ได้เห็นวิวและสีสันสวย ๆ ได้ เช่น หังจากฝนตกเราจะเห็นรุ้งกินน้ำบนท้องฟ้าซึ่ง
รุ้งกินน้ำนั้นก็เกิดจาการหักเหของแสง ปกติแล้วแสงสีขาวที่เราเห็นกันจะประกอบด้วย
สีต่าง ๆ ถึง 7 สี คือ สีม่วง สีคราม สีน้ำเงิน สีเขียว สีเหลือง สีแสด สีแดง
เมื่อรวมกันแล้วก็จะกลายเป็นสีขาว แต่หลังจากฝนตกใหม่ ๆ จะมีละอองน้ำในอากาศ
เมื่อแสงผ่านละอองน้ำเหล่านั้นก็จะเกิดการหักเหของแสงและสีต่าง ๆ ในแสงจะมี
ความเร็วในการเคลื่อนที่ไม่เท่ากัน ดังนั้นเมื่อมันส่องผ่านละอองน้ำจำนวนมากใน
อากาศจึงเกิดการหักเห ผลที่ตามมา คือ แสงสีขาวจะแยกตัวเป็นสีเดิมของมัน
ทั้ง 7 สีที่เรียกว่า แถบสเปกตรัมของแสง แสงทั้ง 7 สีเมื่อรวมตัวเข้าด้วยกัน
แล้วจะกลายเป็นสีขาว แสงสีต่าง ๆ ก็เป็นตัวกลางสำคัญที่ทำให้เรามองเห็น
วัตถุมีแสงสีต่าง ๆ ด้วย เพราะวัตถุต่างมีสีในตัวของมัน ดังนั้นวัตถุแต่ละชนิด
ก็จะมีความสามารถในการสะท้อนแสงและการดูดกลืนแสงสีได้แตกต่างกัน
เมื่อมีแสงมาตกกระทบวัตถุก็จะดูดกลืนแสงสีบางสีเอาไว้และสะท้อนแสงสีที่เป็นแสง
สีเดียวกันกับวัตถุออกมา เช่น ใบไม้จะดูดกลืนแสงสีอื่นเอาไว้แล้วสะท้อนแสงที่เป็น
สีเดียวกันกับวุตถุ คือ สีเขียวออกมาทำให้เราเห็นใบไม้เป็นสีเขียว
 |
| รุ้งกินน้ำ |
 |
| แถบสเปกตรัม |
เงาก็เกิดจากแสงซึ่งจะเกิดจากแสงที่เดินทางเป็นเส้นตรงไปเรื่อย ๆ เมื่อมี
วัตถุเข้ามาขวางทางเดินของแสงไว้พื้นที่ด้านหน้าของวัตถุก็จะดูดกลืนและสะท้อนแสง
บางส่วนออกมาแต่พื้นที่่ด้านหลังของวัตถุนั้นแสงส่องไปไม่ถึงเลยไม่มีการสะท้อนแสง
เกิดขึ้นจึงเกิดเป็นพื้นที่สีดำ และพื้นที่สีดำนี้ที่เราเรียกว่า "เงา" ถ้าเราฉายแสงไปที่
วัตถุหลาย ๆ ทางก็จะทำให้เกิดเงาของวัตถุขึ้นหลาย ๆ ด้าน
การนำไปประยุกต์ใช้
- ทำให้เรารู้จักการเกิดแสงและเรียนรู้ในเรื่องของการหักเหของแสงเพิ่มมากขึ้น เรา
สามารถนำความรู้ที่ได้รับนี้ไปอธิบายให้เด็กเข้าใจได้ง่ายขึ้น รวมทั้งสามารถนำการ
ทดลองง่าย ๆ ที่ได้ดูไปจัดกิจกรรมเพิ่มเติมให้เด็กได้อีกกด้วย
ประเมินตนเอง
- วันนี้แต่งกายเรียบร้อยถูกระเบียบของมหาวิทยาลัยและตั้งใจเรียนในห้องเป็นอย่าง
มากสามารถสรุปบทความของเพื่อนที่ออกมานำเสนอได้
ประเมินเพื่อน
- วันนี้เพื่อน ๆ ตั้งใจเรียนดีช่วยกันตอบคำถามภายในชั้นเรียนเป็นอย่างดี แต่งกาย
ถูกระเบียบเรียบร้อยดีมาก
ประเมินอาจารย์
- วันนี้อาจารย์แต่งกายสะอาดน่ามอง มีการอธิบายและยกตัวอย่างในเรื่องที่อาจารย์
อธิบายทำให้เข้าใจง่ายขึ้น และมีการนำวีดีโอมาใช้ในการเรียนการสอนทำให้ได้รับ
ความรู้เพิ่มเติมมากยิ่งขึ้น
